Diş Taşı (Tartar) Nedir?
Diş hekiminizin kalkülüs olarak adlandırdığı diş taşı yani tartar, tükürüğünüzdeki minerallerin ve plakların bir ürünüdür.
Taş, diş eti iltihabı ve periodontit gibi diş eti hastalıklarının başlıca nedenidir.
Taş, özellikle diş eti çizgisinin altında oluştuğunda en büyük sorunu yaratır.
Taş, kireçli ve serttir; temizlenmesi ise güçtür. Düzenli diş kontrollerinin bir bölümü dişlerinizin ve taşların temizlenmesini içerir.
Bu temizleme işlemi, özellikle diş eti çizgisinin altındaki taşlar için gratuar ve küret adı verilen aletlerle dişi kazıyarak yapılır, işlem, rahatsız edicidir ve diş etlerinizi kanatır. Diğer bir yöntem ise, taşlan temizlemeye yardımcı olan bir titreşim aleti kullanmaktır.
Şu günlerde, tartara karşı diş macunları için fazlaca reklam yapılmaktadır. Bu diş macunlarının, diş etinin üstündeki dişler üzerinde taş birikmesini azalttığı, ancak diş eti çizgisinin altındaki taşlar için çok az etkisi olduğu ya da hiç olmadığı bulunmuştur. Ne yazık ki, diş kaybıyla sonuçlanabilen bir diş eti hastalığı olan periodontit'e yol açan da, diş etinin altında oluşan taşlardır (tartardır). Tartar kontrollü diş macunlarının estetik bir görünüme etkisi olabilir ve diş hekiminize gittiğinizde dişlerinizin daha iyi temizlenmesine .yardımcı olabilir, ancak gerçek, zararlı taşların oluşmasını önlemekteki yararı çok azdır.
Ayrıca, sigara içmenin neden olduğu diş lekelerini temizlemek için tasarlanmış özel diş macunları da bulunmaktadır.
Biz bu diş macunlarını önermiyoruz:
Diş etleri zaten çekilmiş olan kişiler, diş eti çizgisi altındaki daha yumuşak tabakaların maruz kalacağı bu tür diş macunlarından zarar görebilirler. Bu tür diş macunları, aynı zamanda dişlerinizin sıcak ya da soğuk yiyeceklere karşı daha da hassaslaşmasına neden olabilir.
Bazı tartara karşı diş macunları üzerinde bulunan uzman kuruluşların onayı, anti-tartar nitelik için değil, diş macununun içerdiği flor için verilmiş bir onaydır.
Diş taşı neden oluşur ?
Ağız hijyenini sağlamak konusunda yeterince başarılı olunamaz ise dişler üzerinde oluşan bakteri plağı kalsifiye olarak yaklaşık 14 gün içinde diş taşlarına dönüşmektedir. Doğru diş fırçalama tekniği ile yeterli zaman ayrıldığında diş üzerinde oluşan bakteri plağı ve tartar oluşumu minimum olacaktır. Eğer ağız hijyenine çok dikkat etmenize rağmen bakteri plağı ve diş taşı oluşumu çok hızlı oluyor ise doğru fırçalama tekniğini diş doktorunuzdan öğrenebilirsiniz.
Diş Taşı (Tartar) Temizliği Nasıl Yapılır?
Özel ultrasonik cihazlar yardımı ile yüksek frekanslarda titreşim vererek diş taşları dişten uzaklaştırılır.
Diş eti cebi içerisindeki sub gingival diş taşlarının temizliğinde bazen el aletleri ile detartraj ve diş eti küretajı yapılır.
Dişeti küretajı, dişeti cebi içerisindeki sağlıksız granülasyon dokusunun alınmasıdır.
Diş eti rahatsızlıkları ile başa çıkabilmek için ağız hijyenine çok dikkat edilmelidir.
Normal şartlarda 6 aylık periyodik diş hekimi kontrollerinde tüm ağzın muayenesi ile birlikte diş taşı temizliği ( detartraj ) de yapılır. Ancak bazı ağızlarda daha sık detartraj işlemi yapılması gerekebilir. Çünkü, diştaşının birikim hızı ve miktarı kişiden kişiye değişir.
Diş eti seviyesinin üzerinde oluşan diş taşları, diş eti cebi içinde oluşan diştaşlarına oranla çok daha hızlı oluşur.
Diş doktorunuzun size önerdiği aralıklarda diş taşlarının temizlenmesi gerekir.
Detartraj işlemi yapılır iken, Ultrasonik cihazlar ile yada diş minesine zarar vermeyecek en uygun aletler yardımı ile diş üzerinde oluşan kalın plak tabakası ve diş taşları temizlenir.
Dişlere yapışan bakteri plağı temizlenmediği taktirde bir süre sonra diş taşına dönüşmektedir.
Hem dişetleri etrafında koyu renkli alanlar, hemde diş etlerinin şiş, düzensiz ve kanamalı görüntüsüne sebep olarak estetik olarak kötü bir görüntüye neden olur. Ayrıca pürüzlü yüzeyler olduklarından, dilin sürtünmesi ile dilde tahrişe yol açar.
Diştaşları radyografilerde görülürmü?
Diş taşlarının arayüzeylerde olması durumunda röntgenile görülebilir. Ancak diş dokusu ile aynı doğrultuda röntgen ışını alan diş taşları (dişin önünde yada arkasında ter alan diş taşları ) süperpoze olduğundan röntgende görülemez. Diş taşlarının ancak % 40 kadarı röntgende belirlenebildiği için diş taşlarını görmek amacı ile radyografi alınmaz. Ancak periodontal harabiyetin yol açtığı kemik erimesini görebilmek amacı ile radyografiden faydalanilabilir.