Dental Radyoloji

Diş ve ağız sağlığı için radyografi çok önemli bir yere sahiptir. Dental radyoloji, diş hekimlerine dişlerdeki ve çenedeki sorunların teşhis edilmesinde yardımcı olur.

Dental radyografi ile muayenede fark edilemeyen çürük, kemik kaybı ve kök kanalındaki problemler kolayca tespit edilebilmektedir. Ayrıca röntgenler ortodontik tedavi ve implant yerleştirilmesinde diş hekimlerine yardımcı olurlar.

Dental Tomografi

Dental tomografi x ışını kullanılarak, istenilen bölgenin kesitsel olarak incelenmesi sağlayan radyolojik teşhis yöntemidir. Dental Tomografi görüntüsü ile panoramik röntgen filmlerinde görülmeyen kemik ve yumuşak doku detayları kolayca görülebilmektedir. Üç boyutlu görüntü vererek hekimin teşhisinde büyük kolaylık sağlar.

Dijital Panoramik Röntgen

Panoramik röntgen tüm dişlerin ve çene kemiğinin daha az ışın alarak birlikte görüntülendiği bir tomografik röntgen çeşididir. Dişlerin, kemik ve dişetlerinin klinikte muayene ile görünmeyen kısımlarını göstermeye yarar. Dijital sistemin kullanılması görüntü kalitesini artırmakta ve kişinin aldığı radyasyon miktarını belirgin şekilde azaltmaktadır. 

 Ağız İçi Kamera

Ağız içi muayenede kullanılan kamera ile; diş çürüklerinden, dolgulara, köprü ve kuronlara kadar tüm dişler detaylı olarak hasta ve hekim tarafından görülebilmektedir. Hasta ve hekimin ekran aracılığı ile gördüğü sistem sayesinde dişler tüm detayları ile incelenerek teşhis ve tedavi yapılmaktadır. 

X Işınları ve Dişhekimliğinde kullanımı 

Dişhekimliği tarihinde x ışınlarının   kullanım tarihi hakkında çok açık   bir  tarih bulunmamakla birlikte 1896 yılında Almanya ve İngiltere de kullanılmaya başlanmıştır.Diş hekimliğinde X ışınlarından teşhis amaçlı yararlanmak için ilk kullanıldığı kayıtlar Almanya Frankfurt da Dr.Wilhelm Koenig in raporlarında tespit edilmiştir.Türkiye de ise ilk X ışınlarının kullanımı Dr.Esat FEYZİ tarafından gerçekleştirilmiştir.1896 yılında Dr.Esat FEYZİ bir arkadaşının el kemiklerinin X ışınları ile görüntüsünü amayı başarmıştır.İstanbul Üniversitesi Dişhekimliği Fakültesinde 1928 yılında radyoloji servisi açıldı ve yine aynı fakültede 1933 yılında Dişhekimliği radyolojisi ayrı bir ders olarak okutulmaya başlandı.

Panoramik Radyografi

 Panoramik röntgenler dişhekimliğinin bütün dallarında kullanılır.Maksilla (üst çene),Mandibula (alt çene),bütün dişler ve dişleri çevreleyen dokluar tek bir film üzerinde tetkik edilir.Fraktürler (kırıklar),Patolojiler,diş ve çene gelişim anomalileri,dişlerin gelişimi ve dişlenme dönemindeki yönlenmeleri,çene eklemlerinin pozisyonları ve teşhisleri,maksiller sinüs tetkikleri incelenebilir.

Panoramik röntgenlerde dişlerin ve çenelerin genel yapısal ilişkileri değerlendirilebilir.Çok daha fazla detaylara ihtiyaç duyulduğunda       intra oral (ağız içi) röntgenler alınmalıdır.

Panoramik Radyografinin avantajları:

* Geniş anatomik bölgeler tek filmde incelenebilir.

* Hasta daha az radyasyona maruz kalır.

* Pozisyon kolaylığı ve zaman tasarrufu sağlanır.

* Ağzını açamayan hastalarda kolaylıkla kullanılır.

* Hekim tek bir filmde alt-üst çene ve dişlerin birbirleri ile pozisyonunu ve ilişkilendirilmesini tetkik edebilir.

* Hasta için daha düşük maliyetlidir.

Diş Röntgeni Nedir?

 Diş röntgeni dişlerin, kemik ve dişetlerinin klinikte muayene ile görünmeyen kısımlarını göstermeye yarayan bir resimdir. Röntgen filmi çekilirken X ışınları doku içerisinden geçer ve film üzerinde görüntü oluşturur. Modern röntgen cihazlarında kullanılan doz, kişilerin günlük hayatta güneş, televizyon vb gibi çevresel faktörlerle aldıkları X ışınına yakındır.Diş Röntgenleri Doktorunuzun ağız içi muayenesinde vazgeçilmez bir teşhis yöntemidir.Diş röntgeni ile Oluşmuş veya oluşması muhtemel bir çok problem rahatlıkla erken teşhis edilebilir.

Diş Röntgeninin Çocuğuma Zararı Var Mıdır?

Modern teknik ve metodlarla çekilen diş röntgeninden yayılan radyasyon minimal düzeydedir. Bu nedenle de diş röntgeninden yayılan radyasyonun çocuğa bir zararının olması söz konusu değildir. Aksine teşhis açısından röntgenden elde edilen fayda çok fazladır.Diş röntgeni alınırken gereken önlemler çocuğunuz için alınmak zorundadır.

Dental Röntgenlerde Alınan Işının Miktarı Nedir?

Dental radyograflar sağlıklı ve sağlıksız diş ve çevresindeki destek kemik dokusunun görüntülenmesi için kullanılır.Dental radyografi alırken oluşan X ışını demeti diş, kemik gibi sert dokulardan daha az, yanak dudak gibi yumuşak dokulardan daha fazla geçer bu da filmn üzerinde daha açık renk görünen sert doku daha koyu görünen yumuşak doku tonlamalarını oluşturur ve görüntü ortaya çıkar. Değişik problemleri belirlemek için alınan radyograflar bulunmaktadır. Çocuk hastada ortalama 8-10, yetişkin hastada ise ortalama 12 -14 periapikal film ve tüm dişlerin ve çevre dokuların göründüğü ek panoromik film alınabilir. Dental görüntülemede kullanılan X ışını gelişen teknoloji ile birlikte oldukça azalmış ve güvenle kullanılabilecek doza inmiştir. En yüksek doz kullanılan panoromik film 2-3 tane periapikal filmde eş değer x ışını kullanılmaktadır. Bu da teşhis ve tedavi açısından kullanılan diğer röntgen filmlerine göre tehlike değerinin çok altında kalmaktadır. Bu ışın miktarı, neredeyse miktarı deniz kenarında güneşlenirken aldığınız x ışını miktarı kadardır. Röntgen çekimi sırasında kurşun önlükler de kullanılarak hedeflenen doku dışında minimum ışın alınması sağlanabilmektedir. Tüm hayatı boyunca 6 aylık rutin kontrollerini yaptıran bir hastanın alacağı radyasyon miktarı 15-20 günlük sahilde güneşlenme miktarı kadar olarak rapor edilmektedir. Sadece röntgenle teşhis edilebilecek enfeksiyon ve çürüklerin tedavi edilmesi de göz önünde bulundurulursa hiçbir tehlikesi olmayan dental görüntüleme sistemlerine gönül rahatlığı ile güvenebilirsiniz.

Röntgenler hangi konularda yardımcı olur?

Diş ve ağız sağlığınızın devamı için dental radyografi de denilen röntgenler son derece önemlidir. Röntgenler diş hekiminin dişlerde ve çenelerdeki sorunları teşhis etmesine yardımcı olur.

• Radyografiler, gözle yapılan muayenede fark edilemeyen çürük alanlarının (örneğin dişler arasındaki çürüklerin) görülmesini sağlar.
• Mevcut olan dolguların altında gelişen çürük ve çatlak ya da diğer zararların fark edilmesine imkan verir.
• Dişeti hastalığı nedeniyle oluşan kemik kaybı röntgen yardımı ile fark edilebilir. Enfeksiyon ya da sinirin ölmüş olması gibi kök kanalındaki sorunlar da röntgen yardımı ile görülebilir.
• İmplant hazırlığı ve yerleştirilmesinde, ortodontik tedavi ve bunların diş hekimliği çalışmalarında diş hekimi için yararlı ve gereklidir.
• Radyografiler ile kist, ağız kanserleri ve metabolik ve sistemik hastalıklarla birlikte oluşan değişikliklerin saptanması da mümkündür.
• Radyografilerin yardımı ile diş hekimleri, çocukların ağzındaki diş gelişimi ve büyümelerini de görebilir.

Ne kadar sıklıkla röntgen çekilmelidir?

Röntgenin hangi sıklıkla çekilmesi gerektiği hastanın tıbbi ve dental geçmişine ve geçerli durumuna göre değişir. Bazı kişilerde 6 ayda bir röntgen alınması gereklidir. Bazıları için ise 2 yıllık periyotlar yeterlidir.

Çocuklar;

Yaşa göre değişmekle birlikte, çocukların bir çoğunda röntgenler 6 ay ile 1 yıl arasında değişen sürelerle çekilmelidir. Çünkü çocukların ağızlarında çürük kolaylıkla gelişebilmektedir. Ayrıca röntgenler yardımı ile diş gelişiminin görüntülenmesi de mümkün olmaktadır.

Fazla sayıda tedavi yapılmış dişi bulunan yetişkinler

Fazla sayıda tedavi yapılmış dişi bulunan yetişkinler (dolgular da dahil), düzenli olarak röntgen çektirmelidir. Çünkü bu kişilerin ağızlarında sorun çıkma riski çok daha fazladır.

Meyveli soda, sıcak çikolata, şekerli çay ya da kahve içenler

Meyveli soda, sıcak çikolata, şekerli çay ya da kahve içen kişilerin de düzenli olarak röntgen çektirmeleri gerekmektedir. Çünkü bu tür içecekler kolaylıkla çürüğe neden olabilirler.

Dişeti hastalığı olan kişiler

Dişeti hastalığı olan ya da dişeti tedavisi görmekte olan kişilerin daha sıklıkla röntgen çektirmeleri gereklidir. Böylece devam eden ya da önemli ölçüde kemik kaybının olup olmadığı görülebilir.

Xerostomia da denilen ağız kuruluğuna neden olan ilaçları kullanan kişiler

Kuru ağızlarda, tükürüğün olmamasından dolayı, diş çürükleri kolaylıkla oluşabilmektedir. Çünkü, tükürük ağız içindeki asit seviyesini sabit kalmasına yardımcı olur ve tükürük azaldığında, asit seviyesi artar ve bu da diş çürümeline neden olur.
Kullanılan bazı ilaçlar, ağız kuruluğuna neden olur. Hipertansiyon ilaçları, antidepresanlar, sakinleştiriciler, antihistaminikler, diüretikler,narkotik ilaçlar, antikonvülsan ve antikolinerjik ilaçlar ağız kuruluğuna neden olan ilaçlar arasındadır. Ağız kuruluğu problemi olan kişilerin daha sık röntgen ile kontrol yapılmalıdır.

Hastalık nedeni ile ağız kuruluğu olan kişiler

Ağız kuruluğuna neden olan Sjögren Sendromu olan kişilerde ve tükürük seviyesinde azalmaya sebep olan baş-boyun bölgesine radyoterapi uygulanmış kişilerde diğer kişilerden daha sıkça röntgen ile kontrol yapılmalıdır. 

Sigara kullanan kişiler

Sigara kullanan kişilerin sıklıkla radyografik kontrole ihtiyacı vardır çünkü sigara dişeti hastalığı riskini arttıran bir faktördür.